सप्टेंबर 2021 मधील जीएसटी महसूल संकलन

नवी दिल्ली,

सप्टेंबर 2021 महिन्यात जीएसटी अर्थात वस्तू आणि सेवा करापोटी एकूण 1,17,010 कोटी रुपये महसूल संकलित करण्यात आला आहे. त्यापैकी सीजीएसटी अर्थात केंद्रीय वस्तू आणि सेवा करापोटी 20,578 कोटी रुपये, एसजीएसटी अर्थात राज्य सरकारच्या वस्तू आणि सेवा करापोटी 26,767 कोटी रुपये, आयजीएसटी 60,911 कोटी रुपये (यामध्ये वस्तूंच्या आयातीवरील करापोटी जमा झालेले 29,555 कोटी रुपये) आणि अधिभार 8,754 कोटी रुपये ( यामध्ये वस्तूंच्या आयातीवरील करापोटी संकलित झालेले 623 कोटी रुपये) यांचा समावेश आहे.

सरकारने नियमित समझोता म्हणून आयजीएसटीमधून 28,812 कोटी रुपये सीजीएसटीला आणि 24,140 कोटी रुपये एसजीएसटीला दिले आहेत. सर्व देणी दिल्यानंतर, सप्टेंबर 2021 या महिन्यात केंद्र आणि राज्य सरकारांना सीजीएसटीपोटी 49,390 कोटी रुपये आणि एसजीएसटीपोटी 50,907 कोटी रुपये महसूल प्राप्त झाला आहे.

गेल्या वर्षीच्या याच महिन्यात संकलित झालेल्या जीएसटी महसुलापेक्षा सप्टेंबर 2021 मध्ये 23म अधिक महसूल गोळा झाला आहे. या महिन्यात आयात केलेल्या वस्तूंवरील करापोटी 30म अधिक महसूल जमा झाला असून देशांतर्गत व्यवहारांमधून (सेवांच्या आयातीसह) मिळणारा महसूल याच स्त्रोतांद्वारे गेल्या वर्षी याच महिन्यात संकलित महसुलापेक्षा 20म अधिक राहिला. सप्टेंबर 2019 मध्ये संकलित 91,916 कोटी रुपयांचा महसूल लक्षात घेतला तर यावर्षीचे महसूल संकलन गेल्या वर्षीपेक्षा 4म नी जास्त आहे.

विद्यमान वर्षातील दुसर्‍या तिमाहीत एकूण मासिक सरासरी जीएसटी संकलन 1.15 लाख कोटी रुपये झाले आहे आणि हे या वर्षीच्या पहिल्या तिमाहीत संकलित झालेल्या 1.10 लाख कोटी रुपयांच्या एकूण मासिक सरासरी संकलनाहून 5म अधिक आहे. अर्थव्यवस्थेमध्ये वेगाने सुधारणा होत असल्याचे हे स्पष्ट निदर्शक आहे. आर्थिक विकासासोबतच, कर चुकवेगिरी करणार्‍यांच्या विरोधातील कारवाई, विशेषत: बनावट बिले तयार करणार्‍यांविरुद्ध कडक कारवाईने देखील जीएसटी महसूल संकलन वाढविण्यात योगदान दिले. आगामी महिन्यांमध्ये देखील मोठ्या प्रमाणात जीएसटी महसूल संकलन होण्याचा कल कायम राहील आणि या वर्षीच्या उर्वरित सहा महिन्यांमध्ये याहून अधिक जीएसटी महसूल संकलन होईल अशी अपेक्षा आहे.

राज्यांच्या जीएसटी महसुल संकलनात येणारी तूट भरून काढण्यासाठी केंद्र सरकारने राज्यांसाठी 22,000 कोटी रुपयांची जीएसटी भरपाई देखील दिली आहे.

सप्टेंबर 2020 महिन्यामध्ये महाराष्ट्रात 13,546 कोटी रुपये जीएसटी महसूल संकलन झाले होते, तर सप्टेंबर 2021 मध्ये 16,584 कोटी रुपये जीएसटी महसुलाचे संकलन झाल्यामुळे गेल्या वर्षीच्या सप्टेंबर महिन्याच्या तुलनेत या वर्षीच्या सप्टेंबर महिन्यात महाराष्ट्राच्या जीएसटी महसूल संकलनात 22म ची वाढ झाल्याचे दिसून येत आहे.